ေက်ာင္းတုိင္းေက်ာင္းတုိင္း စာသင္ခန္းတုိင္း စာသင္ခန္းတုိင္းမွာ ေတာ္တဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ ရွိသလို မေတာ္တဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ ည့ံတဲ့ေက်ာင္းသားေတြ လည္း ရွိတာ သဘာ၀ပါပဲ။ ေတာ္တဲ့ေက်ာင္းသားေတြက ဉာဏ္ေကာင္းလို႕ ႀကိဳးစားလို႕ စာေတာ္ႀကတယ္။ မေတာ္တဲ့လူေတြက်ျပန္ေတာ့လည္း ပ်င္းလို႕ ဉာဏ္မေကာင္းလို႕ စာမက်က္လုိ႕ ညံ့ႀကတယ္။ ဒါကေတာ့ ပံုမွန္ အခ်က္ေတြေပါ့။ ေတာ္တဲ့လူေတြကေတာ့ ႀကိဳးစားလို႕ေတာ္တာ ဉာဏ္ေကာင္းလို႕ ေတာ္တာကို ျငင္းလို႕မရေပမယ့္ စာမေတာ္တဲ့ လူေတြကေတာ့ ဘာလို႕စာမေတာ္ရတာလဲ။ ရုပ္ရွင္ေတြ ၀တၳဳေတြထဲကလို အိမ္ကဆင္းရဲတယ္ စား၀တ္ေနေရးအတြက္ ရုန္းကန္ေနရေတာ့ စာက်က္ခ်ိန္မရလို႕ စာည့ံတဲ့လူေတြရွိသလို တခ်ိဳ႕က်ျပန္ေတာ့လည္း စာက်က္ဖုိ႕အတြက္ကို လံုး၀ အားမစုိက္ ပ်င္းရိေနတဲ့အတြက္နဲ႕ ည့ံေနႀကတာပါ။ ဘ၀အက်ိဳးေပး မေကာင္းလို႕ စာက်က္ဖုိ႕အခြင့္မသာတဲ့ေက်ာင္းသားေတြရယ္ ပင္ကိုယ္စိတ္က ပ်င္းလို႕စာမက်က္တဲ့အတြက္ ညံ့ႀကတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ကေတာ့ စာဖက္ကုိ အားသန္လာေအာင္လုပ္ရတာ သိပ္မခက္ခဲလွပါဘူး။ ဆင္းရဲေပမယ့္ ေက်ာင္းေနရတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ အတြက္ကေတာ့ အခ်ိန္တစ္ခ်ိန္ကို မျဖစ္မေနသတ္မွတ္ျပီး စာက်က္ရင္ ေတာ္လာႏုိင္ပါတယ္။ ဆင္းရဲတဲ့ အသိုင္းအ၀ုိင္းထဲကေန ဂုဏ္ထူးေတြတသီႀကီးနဲ႕ေအာင္တဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ အဲလိုပဲ စာက်က္ရမွာ ပ်င္းတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ အတြက္ဆုိရင္လည္း သူတုိ႕မပ်င္းေအာင္ စာကိုစိတ္၀င္စားေအာင္ လုပ္တဲ့ နည္းလမ္းေတြနဲ႕သင္လို႕ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲလို စာသင္တဲ့ေနရာမွာ သူမ်ားေတြလိုမတတ္တဲ့ေနာက္ထပ္လူတစ္မ်ိဳးကေတာ့ dyslexic လို႕ေခၚတဲ့ dyslexia ျဖစ္ေနတဲ့လူေတြပါ။

Dyslexia ဆုိတဲ့ စာလံုး က ဂရိဘာသာစကားကေနဆင္းသက္လာတာပါ။
DYS = inadequate or poor
Lexis = language or word လို႕အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။

ဘာသာစကား သုိ႕ စကားလံုးေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး အားနည္းတာ၊ မမွတ္ႏုိင္တာပါ။ စာေရး စာဖတ္ ေတြကုိ သင္ယူရတဲ့ေနရာမွာ အားနည္းတဲ့ေရာဂါတစ္မ်ိဳးပါ။ Dyslexia
ျဖစ္ေနတဲ့လူေတြဟာ သာမန္လူေတြ စာေတြကို ဖတ္သလို ေရးသလို သူတုိ႕က မဖတ္ႏုိင္ မေရးႏိုင္ပါဘူး။ အေရး အဖတ္ အတြက္ ေတြမွာ အားနည္းေနတာပါ။ သူကတစ္ေယာက္နဲ႕တစ္ေယာက္ေတာ့ မတူႏုိင္ပါဘူး။ တစ္ေယာက္က စာဖတ္တဲ့ေနရာမွာ အားနည္းေပမယ့္ ေနာက္တစ္ေယာက္ကေတာ့ သခၤ်ာတြက္တဲ့ေနရာမွာ အားနည္းႏုိင္ပါတယ္။ Dyslexia ေရာဂါသည္ေတြက ညဏ္ထုိင္းတဲ့ လူေတြမဟုတ္ေပမယ့္ သူတုိ႕က သာမန္ ညဏ္ နဲ႕လူေတြလုိေတာ့ မမွတ္ႏုိင္ပါဘူး။ ျပီးေတာ့ သူတုိ႕ရဲ႕မွတ္ပံုမွတ္နည္းေတြက သာမန္လူေတြရဲ႕ မွတ္ပံုမွတ္နည္းေတြ နဲ႕ မတူေတာ့ သူတုိ႕ေတြကုိ သာမန္ လူေတြကို သင္တဲ့နည္းနဲ႕သင္ေပးလို႕မရပါဘူး။ သာမန္လူေတြကို သခ်ၤာပုစၧာတစ္ပုဒ္သင္ခ်ိန္ ၅ မိနစ္ႀကာမယ္ဆုိရင္ သူတုိ႕အတြက္က ၁၀ မိနစ္ေလာက္ႀကာႏိုင္ပါတယ္။ အဲထက္လည္း ပိုႀကာႏုိင္ပါတယ္။

Dyslexia ရဲ႕လကၡဏာမ်ား

Dyslexia ကေရာဂါပင္မႀကီးျဖစ္ျပီးေတာ့ သူ႕အမ်ိဳးအစားေတြက အမ်ားႀကီးရွိတဲ့အတြက္ သူ႕ရဲ႕ ေရာဂါလကၡဏာေတြကလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ အသက္ငယ္တဲ့အခ်ိန္မွာ စကားေျပာ သာမန္ထက္စာရင္ အရမ္းေနာက္က်တာ၊ မိမိရဲ႕ အိမ္လိပ္စာတုိ႕ ဖုန္းနံပါတ္တုိ႕ကို မမွတ္မိတာ၊ စာလံုးေပါင္း အမွန္မေပါင္းႏုိင္တာ၊ ဘာသာရပ္တုိင္းလုိလုိ အမွတ္ေတြတအားနည္းတာ၊ စာလံုးေတြ ဂဏန္းေတြကုိ အစီအစဥ္တက်စီတဲ့ေနရာမွာ အခက္အခဲရွိတာ၊ အေႀကာင္းျပခ်က္တစ္စံုတစ္ရာမရွိပဲ အျမဲလိုလုိ ေက်ာင္းတက္ဖုိ႕ကိုျငင္းဆန္ေနတာ (ရုိးရိုးပ်င္းျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္)၊ စာတစ္ပုိဒ္ တစ္ပုဒ္ကို နားလည္ဖုိ႕အႀကိမ္ႀကိမ္ဖတ္ရတာ။
ဒါေတြကေတာ့ dyslexia ရဲ႕လကၡဏာထဲက တခ်ိဳ႕ပါ။ ဒီအခ်က္ေတြကို ႀကည့္ရင္ သာမန္ ပ်င္းတဲ့လူေတြမွာလည္း ေတြ႕ႏုိင္တဲ့အခ်က္ေတြနဲ႕သြားတူေနပါတယ္။ အဲအခ်က္ေတြနဲ႕ ကိုက္ညီတုိင္း dyslexia ရွိတယ္ လို႕ေျပာလို႕မရသလို မရွိဘူး လို႕လည္း ေျပာလို႕မရပါဘူး။ ဒီေတာ့ Dyslexia ရွိတယ္လို႕သံသယျဖစ္ႏုိင္တဲ့လူကို ခ်က္ခ်င္း ေရာဂါျဖစ္ေနတယ္လို႕ မွတ္ခ်က္မခ်ပဲနဲ႕ အခ်ိန္အတုိင္းအတာတစ္ခုေလာက္ေစာင့္ႀကည့္သင့္ပါတယ္။


Dyslexia ရွိရင္ဘာလုပ္ရမလဲ။

Dyslexia ရွိတဲ့ လူကို အဓိကအေနနဲ႕ စိတ္ဓာတ္မက်ေစဖုိ႕ အေရးႀကီးပါတယ္။ သူတုိ႕စိတ္ဓာတ္က်သြားရင္ေတာ့ ဘာနည္းလမ္းပဲျဖစ္ျဖစ္ အသံုးမ၀င္ႏုိင္ေတာပါဘူး။ Dyslexia ျဖစ္ေနတဲ့ ကေလးေတြရဲ႕မိဘေတြအေနနဲ႕ ဆရာမေတြနဲ႕ တုိင္ပင္ျပီး ကေလးရဲ႕အေျခအေနကိုဆန္းစစ္ႀကည့္သင့္ပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ဆရာ၀န္ေတြနဲ႕ ျပျပီး နည္းလမ္းရွာႀကည့္ပါ။ Dyslexia ကအရမ္းကိုဆုိး၀ါးလြန္းတဲ့ ေရာဂါမဟုတ္ပါဘူး။ နည္းမွန္လမ္းမွန္နဲ႕ သင္ေပးမယ္ ဂရုတစိုက္နဲ႕ ေစာင့္ႀကည့္ေပးမယ္ဆုိရင္ သာမန္လူေတြလို ဉာဏ္အားေကာင္းမလာႏုိင္ေပမယ့္ စာေမးပြဲေတြကို ခါတုိင္းထက္စာရင္ အမ်ားႀကီးသာေအာင္ေျဖလာႏုိင္မွာပါ။


ေလာကမွာ ဉာဏ္ထုိင္းတဲ့လူမရွိပါဘူး။ ကုိယ့္ကိုယ္ကို ဉာဏ္မေကာင္းဘူး ဆုိျပီး အားငယ္ျပီး မႀကိဳးစားပဲ မေနပါနဲ႕။ စာေတာ္တဲ့လူနဲ႕ စာည့ံတဲ့လူေတြမွာ ႀကိဳးစားတာ မႀကိဳးစားတာနဲ႕ မွတ္ပံုမွတ္နည္းေတြကြာသြားတာပါ။ စာေတာ္တဲ့လူေတြကေတာ့ စာမေတာ္တဲ့လူေတြထက္ပိုႀကိဳးစားမယ္ ဒါကေတာ့ ျငင္းစရာမရွိပါဘူး။ ေနာက္ျပီးသူတုိ႕အေနနဲ႕ မွတ္ပံုမွတ္နည္းေတြ မွန္တာဟာ တျခားလူေတြထက္တစ္ပန္းသာတာပါ။ တစ္ႏွစ္မွာ ဘယ္လမွာ ဘယ္ႏွစ္ရက္ရွိတာမွတ္တာကို ဥပမာအေနနဲ႕ႀကည့္မယ္ဆုိရင္ တစ္လမွာ ဆယ့္ႏွစ္လရွိတဲ့အတြက္
ဘယ္လမွာ ဘယ္ႏွစ္ရက္ရွိလဲဆုိတာ မွတ္ရင္ ဆယ့္ႏွစ္ခုေတာင္မွတ္ရပါမယ္။ မွတ္တဲ့ေနရာမွာလည္း အစီအစဥ္လြဲသြားရင္လည္း မွားႏုိင္ပါတယ္။ ျမန္ျမန္နဲ႕လည္း မမွတ္မိႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့
"ရက္ ၃၀ မွာစက္တင္ဘာ ဧျပီ ဇြန္နဲ႕ ႏုိ၀င္ဘာ က်န္ေသာလမွာ ၃၁ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၈ ရက္ထပ္ႏွစ္မွာတစ္ရက္တိုး ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၉ " ဆုိတဲ့ ကြ်န္မတုိ႕အားလံုး ငယ္ငယ္တုန္းက က်က္ခဲ့ရတဲ့ ဒီကဗ်ာနဲ႕မွတ္ရင္ေတာ့ ျမန္ျမန္နဲ႕လြယ္လြယ္မွတ္မိသြားပါတယ္။ ငယ္ငယ္ကတည္းက က်က္ခဲ့ရတဲ့ ကဗ်ာတုိေလးတစ္ပုဒ္ေႀကာင့္ ဘယ္လမွာ ဘယ္ႏွစ္ရက္ရွိလဲဆုိတာကို အသက္ေတြႀကီးလာတဲ့အထိ ဘယ္အခ်ိန္ ဘယ္ေနရာပဲေရာက္ေရာက္ ဘယ္သူမွမေမ့ေတာ့ပါဘူူး။ (အတိတ္ေမ့သြားတယ္ဆုိရင္ေတာ့ တစ္မ်ိဳးေပါ့ :P) လြယ္လြယ္နဲ႕လည္း အစျပန္ေဖာ္ႏုိင္ပါတယ္။ အဲလိုပဲ က်န္တဲ့ မွတ္ဖုိ႕ ခက္ခဲတဲ့ အေႀကာင္းအရာေတြ၊ ရွည္လ်ားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကိုလည္း ဒီလိုနည္းနဲ႕ မွတ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ သာမန္ရုိးရုိးက်က္တာထက္ ပိုလြယ္ျပီးေတာ့ ေမ့ဖို႕လည္း မလြယ္ေတာ့ပါဘူး။

ေနာက္တစ္နည္းကေတာ့ စာက်က္တဲ့ေနရာမွာ တစ္ခါတည္းနဲ႕အမ်ားႀကီးကို တစ္ခါတည္းအျပီးက်က္တာ ထက္စာရင္ နည္းနည္းနဲ႕ အႀကိမ္မ်ားမ်ားက်က္သင့္ပါတယ္။ စာတစ္ပုဒ္ကို တစ္ႀကိမ္တည္းနဲ႕အျပီးက်က္မယ့္အစား ၂ ပိုင္း ၃ ပိုင္း ခဲြက်က္တာက ပိုမွတ္မိေစပါတယ္။ ျပီးေတာ့ စာေမးပြဲမေရာက္ခင္ အခ်ိန္အတုိင္းအတာတစ္ခုအလုိကတည္းက က်က္သင့္ပါတယ္။ စာေမးပြဲနီးမွ က်က္တာမ်ိဳးကို မလုပ္သင့္ပါဘူး။
လူေတြရဲ႕ဦးေႏွာက္က အေႀကာင္းအရာတစ္ခုကို မွတ္မယ္ဆုိရင္ အခ်ိန္ယူရပါတယ္။ စစခ်င္း ဦးေႏွာက္ထဲကို အဲဒီအေႀကာင္းအရာကုိသြင္းလုိက္ရင္ သူက ဦးေႏွာက္ရဲ႕ အေပၚယံေလးမွာပဲ ေနရာယူထားမွာပါ။ တျဖည္းျဖည္းႀကာလာမွ ဦးေႏွာက္ထဲစိမ့္၀င္သြားမွာပါ။ အဲေတာ့မွ စြဲစြဲျမဲျမဲမွတ္မိသြားတာပါ။ စာေမးပြဲေျဖခါနီးညက်မွ စာေတြအားလံုးကို တစ္ထုိင္တည္း ပထမဆံုးအေနနဲ႕က်က္ျပီး စာေမးပြဲခန္းလည္းေရာက္ေရာ ဘာမွကိုစဥ္းစားလို႕မရျဖစ္တာဟာ အဲဒီစာေတြက ဦးေႏွာက္ထဲကို မေရာက္ေသးလို႕ပါ။ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ေတာ့ ဦးေႏွာက္ထဲကို အဲဒီစာေတြက အျပည့္အ၀မ၀င္ ေသးပါဘူး။ အဲဒါေႀကာင့္ စာက်က္ရင္ ကိုယ္တကယ္ေျဖရမယ့္ အခ်ိန္နဲ႕ အတုိင္းအတာတစ္ခု(ဦးေႏွာက္က စုပ္ယူဖုိ႕ အခ်ိန္) ေလာက္ အကြာကတည္းက က်က္သင့္ပါတယ္။

က်က္ျပီးသားေတြကိုလည္း မႀကာခဏျပန္ေႏြးေပးရပါမယ္။ ဒါကေတာ့ ဆရာမေတြ မိဘေတြ အျမဲေျပာေနတဲ့စကားပါ။ အဆန္းေတာ့မဟုတ္ဘူးေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီျပန္ေႏြးတာကေတာ့ အရမ္းကို အသံုး၀င္ပါတယ္။ က်က္ျပီးသားစာေတြကို ဦးေႏွာက္ကေန စုပ္ယူသြားျပီးလို႕ရွိရင္ သူတုိ႕က ဦးေႏွာက္ရဲ႕ အတြင္းဆံုးအပိုင္း ( long term memory ) ထဲကို၀င္သြားပါတယ္။ အဲဒီအပိုင္းကို ေရာက္သြားတဲ့ အေႀကာင္းအရာေတြက အခ်ိန္အတုိအတြင္း ျပန္ေဖာ္ဖုိ႕ခဲယဥ္းပါတယ္။ အဲေတာ့ စာေတြကုိ ေႏြးေနရင္ စာေတြက ဦးေႏွာက္ထဲကေန အျမန္ျပန္ထုတ္ႏုိင္ အစေဖာ္ႏုိင္တဲ့ ေနရာမွာပဲရွိေနေတာ့ ကုိယ္ျပန္ထုတ္သံုးခ်င္တဲ့အခ်ိန္ မွာအလြယ္တကူနဲ႕ အစျပန္ေဖာ္ႏုိင္ျပီး ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျပန္ေပၚလာမွာပါ။

စာေမးပြဲေျဖတဲ့အခါက်ရင္ ကိုယ္က ဘယ္ေလာက္မွတ္မိလဲဆုိတာထက္ အေျဖလႊာစာရြက္ေပၚမွာ ကုိယ္က ဘယ္ေလာက္ခ်ေရးႏုိင္လဲဆုိတာေပၚမွာမူတည္ျပီးမွ အမွတ္ရမွာပါ။

ကုိယ့္ပတ္၀န္းက်င္က ေဆြမ်ိဳးေတြ၊ သူငယ္ခ်င္းေတြ၊ မိတ္ေဆြေတြထဲမွာ စာည့ံတဲ့လူ စာဖက္မွာအားနည္းတဲ့လူေတြကိုေတြ႕ရင္ အျပစ္တင္တာတုိ႕ ႏွိမ္တာတုိ႕မလုပ္ပဲနဲ႕ သူည့ံရတဲ့အေႀကာင္းအရင္း (ဥပမာ။ ။ ဆရာမအေျခအေန၊ ေက်ာင္းအေျခအေန၊ စာထဲစိတ္၀င္စားမႈ) ေတြကို ဆန္းစစ္ျပီး သူ႕ကို စာဖက္မွာအားသာလာေအာင္ ေဖးမကူညီပါ။ အကယ္၍မ်ား သူ႕မွာ dyslexia လို႕ေခၚတဲ့ မွတ္ဉာဏ္္အားခ်ိဳ႕ယြင္းတဲ့ ေရာဂါျဖစ္ေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဆရာ၀န္ေတြနဲ႕တုိင္ပင္ျပသေပးပါ။ အားမငယ္ေအာင္လည္း အားေပးပါ။

ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ဉာဏ္မေကာင္းဘူး စာမက်က္ႏုိင္ မမွတ္ႏုိင္ဘူးဆုိျပီး အားငယ္ေနမယ့္အစား တျခားနည္းလမ္း အထက္ကနည္းလမ္းေတြအျပင္ ေနာက္ထပ္ အသံုး၀င္ႏုိင္မယ့္ နည္းေတြကို သံုးျပီး စာက်က္ႀကည့္ပါ။ ကုိယ့္အတြက္ ဒီတစ္နည္းနဲ႕ အဆင္မေျပေပမယ့္ တျခားနည္းနဲ႕ေတာ့ အဆင္မေျပဘူးလို႕ေျပာလို႕မရပါဘူး။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႕ေတာ့ ကုိယ္နဲ႕အံ၀င္ခြင္က်ျဖစ္မယ့္ နည္းလမ္းကိုရွာေတြ႕ျပီး စာက်က္တဲ့ေနရာမွာ အဆင္ေျပလာမွာပါ။